Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że nasze urządzenia elektryczne i serwery mają stały dostęp do energii. Dopiero w momencie awarii zauważamy, jak duże straty ponieśliśmy. W końcu żyjemy w czasach, kiedy utracone dane mogą być warte wielokrotnie więcej niż zniszczony sprzęt. Zasilacz UPS to urządzenie, które zapewnia nam wystarczającą ilość energii, by przed jej zanikiem zamknąć system i zapisać dane. Gdzie można go wykorzystać?
Zasilacz UPS – czym jest?
Od strony technicznej zasilacze UPS to nic innego jak akumulatory zapewniające awaryjne zasilanie urządzeniom elektrycznym i elektronicznym. Składają się one z:
-
układu zasilającego, składającego się z zasilacza i prostownika,
-
akumulatora lub zestawu ogniw o określonej pojemności,
-
falownika wyjściowego, który zasila odbiornik.
Konstrukcja zasilacza UPS będzie zależeć od tego, z jakim urządzeniem mamy do czynienia. Droższe zasilacze UPS online to modele, w których układ zasilania jest wyodrębniony od akumulatora. Oznacza to, że prąd pobierany jest ze stale doładowywanego ogniwa. Z kolei zasilacze offline wyposażone są w układ wykrywający zanik napięcia. Jeśli do niego dojdzie, UPS przejdzie w tryb rozładowania. Niestety, proces ten trwa nawet kilkanaście ms. Tak duży interwał czasowy nie ma znaczenia w przypadku zwykłych, domowych komputerów, ale może źle wpłynąć na pracę serwerowni, które wymagają nie tylko stałego, ale też odpowiednio ukształtowanego napięcia zasilającego.
Gdzie montuje się zasilacze awaryjne UPS?
Co do zasady, zasilacz awaryjny może występować w dwóch konfiguracjach: domowej lub profesjonalnej. Wybierając odpowiedni sprzęt, warto zwrócić uwagę na kilka podstawowych parametrów.
-
Moc czynna i moc pozorna – jest to moc, jaką może „dostarczyć” zasilacz awaryjny UPS. Im większą wydajność ma komputer (lub inne urządzenie), tym większą moc powinien mieć zasilacz. Urządzenia do zastosowań domowych mają najczęściej moc rzędu kilkuset wat. Z kolei zasilacze używane w serwerowniach zapewniają moc wyższą o cały rząd wielkości (w kW).
-
Czas przełączenia – jest to czas, w trakcie którego urządzenie przechodzi z trybu doładowywania (podtrzymania) w tryb zasilania odbiornika zmagazynowaną wewnątrz energią. Im jest on krótszy, tym lepiej dla odbiornika.
-
Czas podtrzymania – jest to czas, w trakcie którego odbiornik może być zasilany energią akumulatorów. Wartość ta jest pochodną mocy odbiornika oraz pojemności baterii.
-
Zabezpieczenia – to układy, które chronią urządzenie przed uszkodzeniami wynikającymi z przeciążenia, zwarcia, przepięcia, a także przeładowania baterii. Są one kluczowe do poprawnego, a zarazem bezpiecznego działania zasilacza awaryjnego UPS.
-
Przebiegu wyjściowego – zasilacze dzielimy tu na urządzenia z sinusoidą modyfikowaną oraz wygładzoną. Do zastosowań domowych wystarczy sinusoida modyfikowana, aczkolwiek w dużych serwerowniach niezbędne jest wykorzystanie przebiegu wygładzonego.
Uwaga! Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku zasilaczy generujących przebieg prostokątny. Istnieje ryzyko, że może on doprowadzić do uszkodzenia wrażliwego odbiornika elektrycznego.
Orientacyjna moc odbiorników – jak dobrać sprzęt?
Wybierając odpowiedni zasilacz awaryjny UPS, warto oszacować jego optymalną moc. Zaleca się, aby maksymalne obciążenie pobierane przez odbiorniki stanowiło 80% jego maksymalnej mocy. Biorąc to pod uwagę, warto pamiętać, że:
-
moc monitora ciekłokrystalicznego waha się w granicach od 30 do 70 W,
-
moc komputera stacjonarnego wynosi od 100 do 250 W,
-
moc komputera dla gracza wynosi maksymalnie 400 W,
-
moc stacji graficznej to maksymalnie 500 W,
-
moc konsoli do gier to około 120 – 160 W.
Gdzie używa się zasilaczy awaryjnych UPS?
Urządzenie UPS o mocy kilkuset Wat sprawdzi się w domu. Dzięki niemu można zapewnić zasilanie awaryjne na czas do kilkunastu minut. Jest to wystarczająco dużo, by zamknąć dokumenty, projekty, rezultaty prac, a także programy komputerowe i cały system. Zasilacze wyposażone są w sygnał dźwiękowy, który emitowany jest w trakcie zaniku zasilania.
Większe urządzenia o mocy wynoszącej od 5 kW wzwyż, sprawdzą się w serwerowniach wykorzystywanych do obsługi sieci lokalnych oraz firmowych, a także szpitalnych. Dzięki nim można:
-
zabezpieczyć dane w obrębie pamięci masowych,
-
podtrzymać zasilanie serwerów,
-
ochronić m.in. infrastrukturę sieciową przed skokami napięcia.
Zasilacze o jeszcze większej pojemności sprawdzą się w miejscach, które wymagają ciągłego dostępu do energii. Mowa tu o serwerowniach udostępniających dane w ramach ogólnokrajowych lub międzynarodowych serwisów informacyjnych, bazach danych i sieciach obsługiwanych przez duże podmioty medyczne. Zasilanie awaryjne wykorzystywane w tego typu systemach powinno zapewnić możliwość natychmiastowego przełączania się na akumulator, a także szansę przejścia na odrębne, sieciowe źródło zasilania.
Reasumując, zasilacze awaryjne UPS są – niezależnie od swej mocy – kluczowym elementem zabezpieczania serwerowni, sieci komputerowych, a także pojedynczych hostów i komputerów osobistych wykorzystywanych na potrzeby domowe.
